TRAFİK KAZASI TAZMİNAT HESAPLAMA

Trafik Kazası Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Trafik kazası tazminatı hesaplamak için öncelikle yaralanan tarafın kusur durumu, malullük oranı ve maaşının belirlenmesi gerekir. Bunun dışında yaş cinsiyet gibi diğer unsurlar da göz önünde bulundurulmalıdır. Tüm bu bilgileri sizin için hazırlamış olduğumuz trafik kazası tazminat hesaplama programına girerek tazminat hakkınızı anında öğrenebilirsiniz.

Trafik Kazası Tazminatını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Meydana gelen trafik kazası sonucunda alınacak tazminat miktarını etkileyen birçok etken bulunmaktadır. Tazminatınız hesaplanırken tüm bu faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.

Kusur Durumu

Kaza meydana geldikten sonra kaza yerine gelen bölge trafik memurları tarafından tutulan kaza tespit tutanağında belirtilen kusur durumu önem arz etmektedir.

Tutulan kaza tespit tutanağında yapılan ihlallere göre memurlar tarafından karayolları trafik kanununda ki hangi maddelerin ihlalinin gerçekleştiği tespit edilmekte buna göre araç sürücülerine kusur atfedilmektedir.Bu kusur durumu da alınacak tazminata etkileyen  en etkili unsurlardandır. Bununla birlikte kusurda dikkat edilmesi gereken en önemli husus tutulan kaza tespit tutanağında %100 kusur atfedilmemiş olması gerekmektedir.Fakat tutulan kaza tespit tutanağında  her 2 tarafa da kusur atfedildiğinde kazazede kendisine kusur atfedildiği için tazminata hak kazanamayacağını ve kendisinin de kusuru olduğunu  düşünse de karayolları trafik kanunu uyarınca hangi maddeden kusur verildiği önemli olmakla birlikte tam kusur verilmediği sürece tazminat hakkı kazanılmaktadır.

Örneğin taraflardan biri Karayolları Trafik Kanunu 57/1-b ‘’kavşaklarda geçiş hakkı’’ hükmünü ihlal ettiyse bu asli kusur hükmüdür. Bu asli kusur  yani %75 kusur oranı kaza tespit tutanağında açıkça gösterilmişse  diğer taraftan kaza tespit tutanağında karşı araç sürücüsüne  ise karayolları trafik kanunu 52/1-a ‘’kavşaklara yaklaşırken hızını azaltmamak’’ hükmünü ihlalden kusur atfedilmişse bu da tali kusur hükmü olduğu için her iki araç sürücüsünün kusuru olsa da  örnekte ki  asli kusurlu araç sürücüsünün 25 haklılık oranı olduğu için bu haklılık oranına göre tazminat alacaktır. Sonuç olarak kaza tespit tutanağında tam kusur atfedilmediği sürece tazminat hakkı doğacaktır.

Ancak tutulan kaza tespit tutanağı incelendiğinde ve bunun neticesinde bir eksiklik veya yanlışlık tespit edildiğinde Kaza tespit tutanağına itiraz Sulh Ceza Mahkemeleri'ne yapılmaktadır. Sonrasında Kaza tespit tutanağı mahkemeye bildirilip kaza tespit tutanağı itiraz formu ve dilekçesi tamamlanarak ve dava açılır. Dava açıldıktan sonra, olayın gerçekleştiği yerde keşif istenir. Kamera kayıtları toplanır ve görgü tanıkları var ise bilgi alınır.Yapılan bu itiraz neticesinde kusur oranında değişiklik olması halinde alınacak tazminat miktarında da değişiklik olacaktır.

 ‘’Davaya konu trafik kazasıyla ilgili olarak Kars 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2011/490 Esas, 2012/1168 Karar sayılı dosyasında davalı araç sürücüsü sanık ... asli kusurlu, destek sürücü tali kusurlu kabul edilerek verilen hüküm kusur bakımından da Yargıtay ilgili ceza dairesi tarafından 12.05.2014 tarihinde onanarak kesinleşmiş, hükme esas alınan hukukçu bilirkişiden aldırılan raporda ise ceza ilamında kusur asli-tali olarak belirlendiğinden davalı ... için kusur oranı %75 olarak kabul edilerek hesaplama yapılmıştır’’. 4. Hukuk Dairesi 2021/2112 E., 2021/8548 K.

Maluliyet Oranı

Meydana gelen kazalar sonucunda çeşitli yaralanmalar meydana gelmektedir. Bu yaralanmaların vücutta bıraktığı etkileri değişiklik gösterdiği gibi bunların iyileşme süreci de yaralanmaya göre değişmektedir bu nedenle görülen tedavi süreci sonucunda alınacak heyet raporu kaza tarihinden 1 yıl sonrasında alınmaktadır. Bu 1 yıllık süre sonunda trafik kazası sonrası heyet raporu alınacak hastanenin devlet hastanelerinden birisi olması ve tam teşekküllü olması gerekmektedir. 

Yaş

Alınacak tazminat kişinin kaza tarihindeki yaşından itibaren hesaplama yönteminde kabul edilen yaş aralıklarına göre hesaplama yapılmaktadır.

TRH-2010 yaşam tablosundan önce kullanılan hesaplama yöntemi PMF (polpulation of mesculine et feminine) iken şu an tazminat hesaplamasının TRH -2010 tablosuna göre yapılması Yargıtay tarafından güncel verilere ve ülkemiz gerçeklerine daha uygun olacağı kabul edildiği için tazminat hesabında TRH-2010 yaşam tablosu kullanılmaktadır. Şöyle ki;  Tazminat sahiplerinin bakiye ömürleri daha önceki yıllarda Fransa'dan alınan 1931 tarihli "PMF" (population of mesculine et feminine) cetvellerine göre saptanmakta ise de; Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü, BNB Danışmanlık, Marmara Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi'nin çalışmalarıyla "TRH 2010" adı verilen "Ulusal Mortalite Tablosu" hazırlanmış olup, Sosyal Güvenlik Kurumu'nca da ilk peşin sermaye değerlerinin hesabında anılan tabloların uygulanmasına geçilmiştir. Gerçek zarar hesabı, özü itibariyle varsayımlara dayalı bir hesap olup, gerçeğe en yakın verilerin kullanılması esastır. Bu durumda; diğer kurumlar ile Yargıtay Daireleri arasında tazminat hesabında birliğin sağlanması açısından ve yine bu tablonun ülkemize özgü ve güncel verileri içerdiği göz önüne alındığında, Dairemizce de tazminat hesaplamalarında TRH 2010 Tablosu'na göre bakiye ömür sürelerinin belirlenmesinin, güncel verilere ve ülkemiz gerçeklerine daha uygun olacağına karar verilmiştir.  Dolayısıyla hem hesaplama yöntemi hem de yaş alınacak tazminatı etkileyen diğer unsurlardır.

Cinsiyet

Çeşitli hesaplama yöntemleri olmakla birlikte çoğunlukla sigorta şirketlerinin kullandığı yöntem olan TR-H 2010 yaşam tablosunda belirtilen kaza tarihinden itibaren kadınlarda ve erkeklerde yaşama ihtimalinin olduğu muhtemel ömür süresine göre tazminat miktarı hesaplanmaktadır.

Maaş

Kişinin maaşına göre bu trafik kazası sonucunda çalışamaması ve çalışma gücünü kaybetmesi nedeniyle maaşına göre tazminat hesabı yapılmaktadır. Ancak bu kazada müvekkilin alacağı tazminatın maaşına göre talep edilebilmesi bunun maaş bordrolarıyla ispatlanması gerekmektedir. Ama bunda çalışmayanların veya öğrenci ya da ev hanımı olanların tazminat alamayacağı gibi bir anlamada çıkmaz. Şöyle ki net belli bir maaşı olmayan kişilerin alacağı tazminat miktarı asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır.

Trafik Kazası Geçirdim Ne Kadar Tazminat Alırım?

Kaza etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Yukarıdaki faktörlere göre detaylı olarak kaza tazminatınızı hemen hesaplamak için BURAYA tıklayabilirsiniz.

Sitemiz üzerinden anında tazminat miktarınızı hesaplayabilir, Her biri alanında uzman avukatlarımızdan ücretsiz danışmanlık alabilirsiniz.

Trafik Kazası Tazminatını Kim Öder?

Sigorta Şirketleri

Kazaya karışan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) veya poliçe kapsamına göre İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (Kasko Sigortası) bulunan araçlarda trafik kazası sonrasında başvurulabilecek ve sorumlu olacaklar sigorta şirketleridir.   Kaza sırasında mağdurun herhangi bir hak kaybına uğramasını engellemek ve tazminat hakkını elde edebilmesi için öncelikle sigorta şirketlerine başvurulmaktadır. Bu nedenle Trafik kazası neticesinde hak edilen tazminat sigorta şirketleri tarafından karşılanmaktadır.

Ancak sigorta şirketleri tarafından karşılanan tazminatların hem süre hem de limit yönünden sınırları bulunmaktadır. Bu sınırlar zamanaşımı bakımından ölüm ve yaralanmalı trafik kazalarında zamanaşımı süresi belirlenirken Karayolları Trafik Kanunu madde 109 da belirtildiği üzere ceza kanununun daha fazla bir zamanaşımı süresi gerektirdiği hallerden olacağı için ceza kanununda belirlenen zamanaşımı süresi uygulanır. Türk Ceza Kanunu 66. Maddesine göre zamanaşımı süresi;

• Bir veya birden fazla ölü varsa 15 yıldır.
• Bir veya birden fazla yaralı varsa 8 yıldır.
• Trafik kazasında ölüm ve yaralanma birlikte bulunuyorsa uygulanacak zamanaşımı süresi de ölümlü olaylarda olan 15 yıldır.
• Maddi hasarlı trafik kazalarında uygulanacak zamanaşımı süresi Karayolları Trafik Kanununa göre 2 yıldır. Bu zamanaşımı süreleri kaza tarihinden itibaren işlemeye başlamaktadır.

Bu zamanaşımı süreleri kaza tarihinden itibaren işlemeye başlamaktadır. Bu nedenle kaza tarihinin üzerinden yukarıda belirtilen süreler geçmeden gerekli başvurular yapılmalı ve sigorta şirketlerine yapılması gereken bildirimler yapılmalıdır.

Limit yönünden sınırı maddi teminat olarak 01.01.2022’den itibaren araç başına 50 bin lira kaza başına 100 bin liraya çıkarılmıştır. Olası bir kaza sonucunda meydana gelen hasarın toplamı, trafik sigortası ödeme limitlerin aşarsa, kalan zararın ödemesi, trafik kazasına kusuruyla sebep olan kişinin sorumluluğu altına girmektedir. Bunun yanında, trafik sigortası poliçesine ek olarak dahil edilen ihtiyari mali sorumluluk teminatı ile limitlerin esnetilme şansı vardır. Bedeni hasar tazminatı limiti ise 500 bin liradır. Ancak bu belirtilen limitler en üst limit olup yukarıda açıklanan tazminat miktarını etkileyen unsurlara göre alınacak tazminat miktarı değişiklik gösterecektir.

Araç Sürücüsü

Trafik kazası sonrasında tazminat araç sürücüsünden alınabilir. Trafik kazası durumlarında tazminat almak için kusurlu araç sürücüsüne başvurulabilmektedir.

Araç Sahibi

Araç sahibi karayolları trafik kanunu m.85/1’e göre araç işletenidir bu nedenle kazada yaralanan mağdur kişiler alacakları tazminatlarda araç sahibine başvurabilir.

Araç İşleteni

Trafik kazasına karışan aracın işleteni her türlü zarardan sorumlu olduğundan tazminat araç işleteninden talep edilebilir. Trafik tescil kayıtlarında aracın sahibi olarak gözüken kimse aynı zamanda aracın işleteni olarak kabul edilir. Bu nedenle trafik kazası gerçekleştiğinde kusur durumuna göre tazminat alacağı için araç işletenini de gidilebilir.

Trafik Kazası Tazminatı Çeşitleri Nelerdir?

Sürekli İş Görmezlik Tazminatı

Engel oranı Erişkinler için Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik Hükümlerine göre Ek 2 ‘de belirtilen Engel Oranı Cetveli uyarınca belirtilen orana Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Sürekli Kayıp Oranı Çalışma gücü ve meslekte kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği uyarınca belirtilen orana göre sürekli iş göremezlik tazminatı.

Geçici İş Görmezlik Tazminatı

Trafik kazası geçirdiği tarihten itibaren tıbbi iyileşme ve rehabilitasyon süresine göre geçici iş göremezlik tazminatı

Bakıcı Tazminatı

Trafik kazası geçirdiği tarihten itibaren tedavi süresince geçici iş göremezlik süresi içinde başka birinin bakımına ihtiyaç duyulması nedeniyle bakıcı giderleri için bakıcı tazminatı

Tedavi Masrafları Tazminatı

Trafik kazasına bağlı yaralanmanın ağırlık ölçüsü dikkate alındığında görülen tedavi sürecinde SGK kapsamı dışında faturalandırılmayan tedavi giderleri (özel diyet, ulaşım, rehabilitasyon, pansuman, özel hastane muayene farkı, vb.)için alınacak tedavi masrafları tazminatı şeklinde rapor edilmektedir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Ölüm ile sonuçlanan trafik kazlarına bağlı olarak ölen kişinin desteğinden yoksun kalan kişilerin hak kazacağı destekten yoksun kalma tazminatı

Manevi Tazminat

Yaralanan kişinin bizzat kendisi manevi tazminat talebinde bulunabilir. Yaralanma ile sonuçlanan trafik kazalarında yaralanan kişinin yakınları ise ancak ağır bedensel bir yaralanma veya uzuv kaybı söz konusu ise manevi tazminat isteyebilirler. Ölüm ile sonuçlanan trafik kazalarında ise ölenin yakınları (anne, baba, eş, çocuklar, kardeşler, nişanlı) ölüm neticesinde duydukları elem, acı ve ıstırap duyguları nedeniyle manevi tazminat talep edebilirler.

Manevi tazminat tarafların sosyal ve ekonomik durumu, olayın meydana gelişi, tarafların kusur oranları ve Borçlar Kanunu Madde 4 gereği hak ve nesafet kuralları dikkate alınarak belirlenmektedir.

Protez Bedeli

Protez kullanılmasına ihtiyaç duyulması halinde ve bunların kullanım sürecine belli aralıklarla değiştirilmesi gerektiğinde bu değişimle birlikte yapılan masrafların tazminat bedeli olarak talep edilmesidir.

"Davacı müvekkilinin meydana gelen trafik kazasında sağ bacağını kaybettiğini, periyodik aralıklarla değiştirilmesi gereken protez bacak kullanıldığını, protez bedelleri nedeniyle uğradığı zararın da tazmin edilmesi gerektiğini ileri sürerek tazminat talep etmiştir. Mahkemece, protezlerin değiştirilme sürelerinin iki yılda bir olması gerektiği protez giderinin davacının kusuru nazara alınarak hesaplanması gerektiği sonucuna varılarak değişen oranlarda reeskont faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesi isabetli bulunmuştur." YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ T.02.10.2006 E.2005/8747 K.2006/9557

Sürekli Bakıcı Tazminatı

Meydana gelen yaralanmalı trafik kazası neticesinde sakat kalan kişinin bu yaralanma sonrası sürekli bakıcıya ihtiyaç duyması halinde sürekli bakıcı tazminatı hakkı doğmaktadır. Emsal kararda da ‘’sigorta şirketi kazada sakat kalan kişinin bakıcı giderlerini de karşılamak zorundadır.’’  denildi. Şöyle ki, ‘’Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle sürekli bakıcı gideri zararından oluşan maddi tazminat talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesi tarafından 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) genel şartları gereği bakıcı giderinin sakatlık teminatı çerçevesinde kaldığı ve sakatlık teminatına ilişkin limitin tüketilmiş olduğu gerekçesiyle davalının sorumluluğunun kalmadığına hükmedilmiştir. Davaya konu edilen sürekli bakıcı gideri zararının poliçedeki tedavi giderleri teminatından karşılanması gerektiği dikkate alınmak suretiyle karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir." YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ

Bu nedenle trafik kazası geçirip bu kazaya bağlı yaralanma yaşayan kişiler veya kazanın ölüm ile sonuçlanması halinde bu tazminat türlerinden tazminat hakkı elde edebilmektedir. Ancak her halde yukarıda sayılan tazminatlara hak kazanılacağı anlamına gelmemektedir. Örneğin; Tedavi sürecinde bakıcıya ihtiyaç duyulmaması, SGK kapsamı dışında bir gider olmaması veya kazanın ölüm ile sonuçlanmaması halinde bu tazminat kalemleri için başvuru yapılmayacak olup tazminat hakkı da elde edilemeyecektir. Dolayısıyla aşağıda açıklandığı üzere tazminat miktarını etkileyen birçok etken olduğu bu etkenler tazminat alınıp alınmayacağını da etkilemektedir.

UZMAN DESTEĞİ

Yukarıda geçirilen trafik kazası neticesinde bilinmesi gereken cezai süreç ve hukuki süreç açıklanmıştır. Bu açıklamalar kanuni dayanaklar, konuyla ilgili Yargıtay kararları ve uygulamada karşılaştığımız olaylar doğrultusunda yazılmıştır. Ancak her olayın meydana gelişi farklıdır ve her olay kendi içinde uzman görüşü alınarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle hak kaybına uğramamak için Sigorta Hukuku alanında tecrübeli avukatlara başvurmak gerekmektedir.

Av. Rumeysa NERKİZ